 |
| Thả phóng sinh chim nhân ngày lễ Phật đản 2013 ở chùa Đại Giác (Huyện Chương Mĩ-Hà Nội) |
Kiếp, dịch âm kiếp-ba từ chữ Phạn Kalpa. Danh từ Kalpa không
phải do Phật giáo sáng tạo, mà là tên gọi chung một đơn vị thời gian của Ấn Độ
cổ đại, để tính những khoảng thời gian dài, cũng như từ sát-na (ktana) cũng là
một đơn vị thời gian chỉ khoảng thời gian ngắn. Nói dài thì có thể dài vô hạn,
mà nói ngắn thì cực ngắn như một sát na.
Nhưng, thông
thường, từ "kiếp" được dùng để chỉ khoảng thời gian dài của thế giới sa
bà, nơi chúng ta ở, kinh Phật nói kiếp có 3 cấp :
Thứ nhất là kiếp nhỏ (tiểu kiếp) được tính
theo thọ mệnh của loài người trên địa cầu này. Từ mức thọ mệnh dài nhất là 84.000
tuổi, cứ quá 100 năm, giảm một tuổi, giảm tới khi thọ mệnh người chỉ còn 10
tuổi, giai đoạn này gọi chung là giảm kiếp. Rồi, từ thọ mệnh 10
tuổi, qua 100 năm, tăng thêm một tuổi, cho đến khi đạt mức thọ mệnh 84.000
tuổi, gọi chung là tăng kiếp. Quá trình thời gian một lần giảm một
lần tăng như vậy gọi là một kiếp nhỏ (tiểu kiếp).
Cấp thứ hai là kiếp
trung bình (trung kiếp). Hai mươi tiểu kiếp gộp lại thành một trung
kiếp. Theo sách Phật, địa cầu nơi chúng ta ở, diễn biến qua bốn giai đoạn lớn :
Thành (hình thành), Trụ (tồn tại), Hoại (hủy
hoại), Không (thành hư không). Mỗi giai đoạn
lớn như vậy, dài bằng 200 tiểu kiếp. Trong bốn giai đoạn nói trên, chỉ có giai
đoạn trụ là có người ở. Trong giai đoạn sơ Thành địa
cầu có thể lỏng và thể khí, và từ thể lỏng khô cứng dần dần. Vì vậy mà người
không thể ở được. Đến giai đoạn "Hoại", trái đất bị phá hoại
kịch liệt, dữ dội, người cũng không thể ở được. Theo sách nói, trong giai đoạn
này, trái đất phải trải qua 49 lần hỏa tai lớn, 7 lần thủy tai lớn, một lần gió
bão lớn (phong tai), sau đó đất bị băng hoại. Sau khi "Hoại kiếp" kết
thúc thì bắt đầu "Không kiếp", là kiếp không có vật gì tồn tại, kéo
dài 20 tiểu kiếp nữa. Rồi một địa cầu mới lại dần dần hình thành. Một giai đoạn
"Thành" khác lại bắt đầu. Như vậy, bốn giai đoạn "thành, trụ,
hoại, không" của trái đất là bốn trung kiếp, gọi là thành kiếp, trụ kiếp,
hoại kiếp, không kiếp.
Cấp thứ ba
là kiếp lớn. Bốn trung kiếp gộp lại thành một đại kiếp.
Nói cách khác, một lần sinh diệt của địa cầu là một đại kiếp (kiếp
lớn). Thế nhưng, trong giai đoạn hoại kiếp, mỗi lần xảy ra hỏa tai
lớn, thì thiêu cháy từ địa ngục vô gián đến cõi trời sơ
thiền của sắc giới. Mỗi lần xảy ra thủy tai lớn, nước tràn ngập
từ địa ngụcvô gián đến cõi trời nhị thiền của
sắc giới. Và cuối cùng, một trận bão lớn, gió thổi mạnh suốt từ địa ngục vô
gián đến cõi trời tam thiền của Sắc giới. Có thể nói,
trong một đại kiếp, vào giai đoạn hoại kiếp, cả thế
giới này từ địa ngục vô gián cho tới cõi trời tam thiền của
sắc giới, đều nằm trong phạm vi ảnh hưởng của kiếp nạn, hỏa, thủy và phong tai.
Chỉ có cõi trời thiền thứ 4 của sắc giới và 4 cõi trời thiền
của Vô sắc giới mới tránh khỏi được kiếp nạn. Thế nhưng, có điều may là đến
giai đoạn hoại kiếp, các chúng sinh ở thế giới này đều là chuyển sinh sang các
thế giới khác, hoặc là siêu thăng lên cõi trời thiền thứ 4 của
Sắc giới. Có thể nói, không có chúng sinh nào là không có nơi an thân.
Sách Phật nói
kiếp, nếu không nói rõ thì thường chỉ cho đại kiếp. Trong chúng
sinh ở ba giới này, dục giới, sắc giới và vô sắc giới, thọ mệnh chúng sinh ngắn nhất là sinh ra chết liền. Thọ mệnh chúng sinh dài nhất là ở 4 cõi Trời thiền của vô
sắc giới. Thọ mệnh dài nhất là ở cõi trời hữu tưởng vô tưởng, tám vạn 4 nghìn đại
kiếp ! Thọ mệnh của họ bằng 8 vạn 4 nghìn lần sinh diệt của trái đất này, vì
vậy có chúng sinh ở cõi Trời này nhằm tự cho mình là bất tử. Kỳ thực, qua 8 vạn
4 nghìn đại kiếp, chúng sinh ở cõi Trời đó vẫn trở lại vòng sống chết luân hồi.
Với con mắt của Phật, chỉ 8 vạn 4 nghìn đại kiếp cũng chỉ như khoảnh khắc một
sát na mà thôi. Chỉ có tu đạo giải thoát, phá ngã chấp, mới vào được cảnh giới
Niết Bàn bất tử. Và tiến thêm một bước nữa, phá cả pháp chấp, thì trở thành Bồ
Tát, bậc Thánh tuy đã thoát sinh tử nhưng vẫn không trụ ở Niết Bàn, tùy theo
loại mà hóa độ chúng sinh, và tiến dần tới quả Phật.
Có thể có
người hỏi : "Trái đất này còn tồn tại bao lâu nữa ?"
ví dụ : Giả
sử ở giai đoạn trụ của quả địa cầu này thọ mệnh trung bình là
100 năm, và nếu thọ mệnh trung bình của con người nay chỉ còn 45 tuổi. Chúng ta
biết, một trụ kiếp gồm có 20 tiểu kiếp, như vậy hiện nay, địa cầu đang ở thời
kỳ giảm kiếp của tiểu kiếp thứ 9. Như vậy, mọi người chúng ta hãy an tâm mà
sống. Đừng có nghe tuyên truyền "Ngày tận thế đến rồi" mà sinh lo
lắng ! Bất quá, trong mọi tiểu kiếp, khi giảm kiếp giảm tới mức 10 tuổi thọ
mệnh thì cũng có các nạn như bệnh dịch, đói kém, giặc giã xảy ra, đấy là do
trong thời kỳ giảm kiếp, nhân tâm suy đồi, loài người tự làm tự chịu quả báo mà
thôi. Nhưng các kiếp nạn trong mỗi lần kiếp giảm đều có tính tạm thời và cục
bộ, loài người tuy bị thiệt hại và chết nhiều, nhưng không đến nỗi bị tiêu
diệt. Ngược lại, có tin mừng báo cáo cho mọi người biết, tức trong hơn 10 tiểu
kiếp còn lại, sẽ có 996 vị Phật sẽ ra đời lần lượt trên địa cầu này, và vị Phật
đầu tiên trong số này sẽ xuất hiện chính là Phật
Di Lặc; vì vậy mà Phật giáo gọi "Di Lặc là Di Lặc tôn Phật hạ sinh". Sự kiện đức Di Lặc thành Phật trên địa cầu này diễn ra
trong giai đoạn tăng kiếp của tiểu kiếp thứ 10, lúc thọ mệnh trung bình của
loài người đạt 8 vạn tuổi, đại khái cách xa hiện nay đến 56 ức năm [ức bằng
10.000.000 năm (10 triệu), 56 ức năm là 560 triệu năm] (chú 8). Các chuyện thọ
mệnh người tăng và giảm, và có lúc tăng tới 8 vạn 4 nghìn tuổi, chúng ta không
ngại gì mà không tin là sự thật, vì các kinh Đại và Tiểu thừa đều có chép.
Trong kinh Phật có ghi "Khi thọ mệnh người giảm đến 10 tuổi, thì phụ nữ
mới sinh được 5 tháng đã đi lấy chồng. Lúc ấy trong thế gian, không còn có các
thức ăn có vị ngọt như dầu bơ, đường trắng, mật". Lại có chép : "Khi
thọ mệnh người đạt 8 vạn tuổi thì phụ nữ 500 tuổi mới lấy chồng. Lúc bấy giờ,
đất đai trên địa cầu bằng phẳng, không có gò đống, hang hố, gai góc, cũng không
có rắn rết, ruồi muỗi, côn trùng độc; gạch, ngói, đá đều biến thành ngọc lưu
ly; nhân dân giàu có thóc gạo giá rẻ, hạnh phúc cùng cực".
(Theo Trường
A Hàm, quyển 6-Ngô Lê Lợi st và trích đăng).
