Ảnh chụp Cậu Hoàng Văn Sinh và Hoàng Văn Quân đang làm lễ xây mộ ông Ngoại ở Nghĩa trang Con Khoa-Phường Ỷ La- thành phố Tuyên Quang- Tỉnh Tuyên Quang |
Hàng năm cứ vào dịp từ cuối Thu đến
trước ngày Đông Chí của năm nhân dân lựa chọn thời
điểm để cải táng và tu sửa âm phần là
một việc vô cùng quan trọng. Theo phong tục của người Việt Nam, người mất sau qua 3 năm thì cải táng, cũng là lúc con cháu
mãn tang, tức là hoàn toàn hết để tang vong linh. Vì thế, việc cải tháng thường
được tiến hành sau 3 năm chôn hung táng. Tuy nhiên, hiện nay thực tế môi trường
địa lý và khí hậu có nhiều thay đổi, các hoá chất được sử dụng nhiều trong đất
để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Hiện tượng sau 3 năm xác người chết chưa
phân huỷ diễn ra khá phổ biến, nên nhiều gia đình lựa chọn giải pháp là để thời
gian cải tháng lâu từ 4 đến 5 năm để tránh hiện tượng trên. Năm để tiến hành cải táng
phải lựa chọn theo tuổi của vong, tránh những năm xung sát.
Tìm huyệt cát: Đó
là nơi hội tụ đầy đủ các yếu tố tốt theo Phong thuỷ của một ngôi mộ.
Cũng có người không tin gì cả thì họ làm đơn sơ bằng cách thông báo với người nhà định một ngày thuận lợi nào đó rồi con cháu xúm tay vào đào mộ cũ, lấy hài cốt rửa sạch bằng cồn hoặc rượu rồi xếp đúng trình tự vào tiểu rồi mang chôn sang chỗ mới. Cũng có một vài mâm cúng như giỗ là xong.
Cũng có người không tin gì cả thì họ làm đơn sơ bằng cách thông báo với người nhà định một ngày thuận lợi nào đó rồi con cháu xúm tay vào đào mộ cũ, lấy hài cốt rửa sạch bằng cồn hoặc rượu rồi xếp đúng trình tự vào tiểu rồi mang chôn sang chỗ mới. Cũng có một vài mâm cúng như giỗ là xong.
Tuy nhiên đào mộ lên để lấy hài cốt
vệ sinh rồi xếp vào tiểu không phải ai cũng làm được. Do vậy phải thuê người
làm quen việc đó.
Ngoài ra nếu tin thì còn phải xem
mộ mới đặt theo hướng nào là tốt cho ngươì đã mất vì người ta quan niệm người
dưới mộ có an phận thì người thân mới bình an hạnh phúc.
Chọn ngày, giờ
tốt: Ngày giờ tốt với tuổi người đã khuất và trưởng nam (hoặc thứ nam nếu không
có trưởng nam) trong gia đình.
Người chủ trì (vợ, con, cháu…) phải
căn cứ tuổi mình để xem ngày , giờ tốt cho việc cải táng là ngày tháng năm nào.
Ngày đó phải là ngày tốt cho sang cát, không được xung với tuổi người chủ trì cũng
không xung với tuổi người được sang cát.
Xây, đắp mộ: Tiến
hành xây, đắp mộ chìm, mộ nổi hay mộ công quan theo lối cổ.
Lễ tạ mộ: Dâng lễ
thắp hương lễ tạ Quan Thần linh, hàn Long mạch, cầu siêu.
Phải mời người biết cúng hoặc tự mình
cúng (nhưng phải có bài văn khấn trong tay để đọc hay học thuộc để đọc và nhớ
là đọc thầm thôi). Văn khấn có mấy bài: khấn khi thắp hương ở nghĩa trang để
xin phép thổ thần, khấn khi động thổ đào mả lên, khấn khi mang đến nghĩa trang
mới xin phép thổ thần nơi đến, khấn cúng người dưới mộ.
Chuyển linh vị
sang bàn thờ chính: Tại nhà thì chuyển linh vị (hay ảnh thờ) lên bàn thờ gia
tiên. Còn tại nhà thờ họ thì đưa linh vị, ảnh hoặc ghi tên (tuỳ theo cách thức
của từng vùng, miền) lên bàn thờ họ (hoặc chi). Các bước tiến hành cho việc cải
táng nên tham khảo những người có nhiều kinh nghiệm trong công việc này.